NIỀM TỰ HÀO HTX TIÊN CHÂU PHỐ HIẾN
Tôi yêu làng quê mình, người Hưng Yên đâu chỉ yêu cây đa, bến nước, sân đình vốn đã trở thành biểu tượng đặc trưng của bao miền quê, mà có lẽ sâu sắc nhất và dấu ấn riêng về Hồng Nam, có HTX Tiên Châu Phố Hiến chính là tình cảm dành cho trái nhãn lồng ngọt lịm đầu môi. Sinh ra trên mảnh đất Hưng Yên, cái chưa đi đã nhớ, chưa về đã thương của người xa quê từ xa xưa đã được ông cha ta khẳng định: “Dù ai buôn Bắc bán Đông/Đố ai quên được nhãn lồng Hưng Yên” (Ca dao). Bởi, thông thường người tha hương nhớ về những gì được coi là đặc trưng nhất của vùng quê mình: “Quê ta quê của tình thương/ Quê ta quê của vị hương nhãn lồng”; “Bình minh trên dải sông Hồng/ Sum suê bóng nhãn mượt đồng đay xanh” (Ca dao). Trở về Hưng Yên, TP Hưng Yên phải nói đến HTX Tiên Châu phố Hiến , xã Hồng Nam vào đúng mùa nhãn, chúng ta mới thấy hết được sức sống mạnh mẽ của nhãn và tình cảm sâu nặng của con người nơi đây đã bao đời gắn bó với nhãn.
Nhãn ra hoa đúng vào mùa xuân còn quả chín vào tháng sáu âm lịch vì thế, hương nhãn thơm mát tỏa ra như đưa ta ngược dòng thời gian trở về những tuổi ấu thơ. Thuở nhỏ, dưới tán nhãn xòe ra như một cây nấm cổ thụ, ta thường tập tụ nô đùa và nở những nụ cười khoái chí, hồn nhiên, những tiếng reo hò tinh nghịch như pháo rang làm rộn ràng một khoảng trời thơ. Nhãn như người bạn cùng ta lớn lên từng ngày. Nhãn gắn bó mật thiết với tuổi thơ ta như bóng với hình.
Thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất Hưng Yên nói trung, HTX Tiên Châu Phố Hiến nói giêng một sản vật quý báu không nơi nào có được mà mỗi khi nhắc đến, mọi người không thể không nói tới nhãn lồng Hưng Yên. “vương quốc nhãn lồng” - đã trở thành một thương hiệu “độc quyền” mang nét đặc trưng, là hơi thở và niềm tự hào của đất và người nơi đây. Nhiều người đất Hưng Yên, Thôn Lê Như Hổ, xã Hồng Nam, TP Hưng Yên trong lòng chứa chan niềm tự hào cất lên lời thơ thiết tha mời mọc du khách gần xa về thưởng thức trái nhãn – sự kết hợp tuyệt vời giữa người và nhãn quê tôi:
Miền Bắc, miền Trung hay miền Nam, miền xuôi hay miền ngược, trung du hay đồng bằng, đâu đâu cũng có nhãn, nhưng chỉ có giống nhãn ở quê tôi, có HTX Tiên Châu Phố Hiến mới có vị ngọt thanh, thơm hương. Nhãn ở đây có nhiều loại: nhãn cùi, nhãn nước, nhãn đường phèn và nhiều loại, loại nào cũng thơm, ngon, song nổi tiếng nhất vẫn là tên thường gọi (nhãn lồng). Nhãn lồng, Hồng Nam, chứa đựng thứ hương thơm dịu nhẹ, tinh khiết hòa quyện với vị ngọt đậm đà của nhãn và độ giòn của nhãn. Nhà bác học Lê Qúy Đôn đã từng mô tả về hương vị của nhãn: “mỗi lần bỏ vào miệng thì tận trong kẽ răng, lưỡi nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho”. Ca dao có câu “Nhãn lồng bổ ngập dao phay/Gà con xuống ổ bảy ngày cân tư”. Năm Minh Mạng thứ 11, nhân dân Hưng Yên đã chọn trái nhãn lồng vào Kinh đô để tiến vua, từ đó nhãn lồng còn được gọi tên khác là nhãn tiến vua. Thứ sản vật quý ấy nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn trở thành loại hàng hóa đặc biệt theo chân các nhà thương lái đến xứ sở mặt trời mọc Nhật Bản với số lượng lớn ở thế kỷ XVI – XVII. Sự thơm ngon quyến rũ lạ kỳ của nhãn lồng Phố Hiến đã trở thành cầu nối để trai gái gặp gỡ trao duyên:
Về Hưng Yên - mảnh đất ngàn năm, nơi diễn ra mối tình đẹp như mơ, như mộng giữa công chúa Tiên Dung và chàng trai nghèo Đồng Tử - du khách không chỉ được thưởng thức nhãn còn có long nhãn, mật ong, hạt sen “Rượu ngon nghiêng trời Lạc Đạo/ Dưa hồng khát giọng Đình Cao/ Gà to lừng danh Đông Tảo/ Táo quê Thiện Phiến ngọt ngào” để rồi đọng lại trong lòng du khách một nỗi nhung nhớ về miền quê hương sắc ngọt ngào của đất nhãn lồng chúng tôi./.